معرفی متنی کتاب

معرفی کتاب شب یلدا اثر علی بلوکباشی

کتاب شب یلدا اثر علی بلوکباشی از اتشارات دفتر پژوهش های فرهنگی به صورت متنی به مناسبت شب یلدا در فضای مجازی جهت استفاده کاربران معرفی شد.

کتاب شب یلدا نوشته دکتر علی بلوکباشی مردم‌شناس و پژوهشگر فرهنگ عامه است. این کتاب توسط انتشارات دفتر بژوهش های فرهنگی در سال 1394 در 107 صفحه با موضوع "شب چله" یا شب یلدا چاپ و منتشر شده است. وی در مورد پیدایش شب یلدا چنین می نویسد: "ایرانیان و همۀ مردم سرزمین‌هایی که در حوزۀ فرهنگ ایرانی زندگی می‌کنند، شب آغاز فصل زمستان را در یک دور فصلی از دور کیهانی طبیعت در زمان گردش فصل پاییز به فصل زمستان جشن می‌گرفته و می‌گیرند. نقش و تأثیر این فراگشت طبیعی در حیات اجتماعی و اقتصادی مردم با واکنش‌هایی گوناگون به صورت رفتارهایی آیینی ـ نمادین باز نمایانده می‌شوند. در این رفتارهای آیینی، شب آغاز فصل زمستان که به اصطلاح آن را «شب چلّه» و «شب یلدا» می‌نامند، به شیوه‌هایی رمزگونه همراه با نمودهایی که ناظر بر تداوم زندگی در کل جامعه است، جلوه می‌نماید. زمان پیدایش و پیشینه تاریخی این جشن کهن ایرانی و آیین های مربوط به شب آغاز زمستان می باشد. " در واقع یلدا پیام آور بشارت هایی برای ایرانیان کشاورز بوده است : نخست ، بشارت به زایش دوباره خورشید در این شب بلند شدن روزها  و از پس آن و بالندگی و دیر مانی بیش تر خورشید در جولانگاه هر روز خود در پهنه آسمان زمستان؛ دوم ، بشارت به تولد میترا ، ایزد خورشید نجات بخش در این شب ؛و سرانجام ، بشارت به دمیدن سپیده صبح "خرم روز" در ماه سوم به دی ، خداوندگار آفریننده ،به نشانه آوردن برابری و برادری برای همه مردم لایه ها و طبقات اجتماعی و بهره مند کردن همگان از مائده های خوان مبارک یلدا در ضیافت الهی. از آیین های کهن برای پیشواز رفتن شب یلدا رسم آتش افروزی و بازی های آیینی و رسم قربانی کردن حیوانات بوده که با روش های مختلف در بسیاری از شهرها و روستاهای ایران رواج داشته است.در واقع شب یلدا از ویژه شب های زمستانی است که مردم درازی این شب را با شب نشینی طولانی و سرگرمی متنوع کوتاه می کنند. در این شب دوستان و آشنایان در خانه های یکدیگر گرد می آیند و آخرین شب پاییز و آغاز شب چله تا پاسی از نیمه شب گذشته بیدار می مانند و اوقات را با آیین و آدابی خاص  می گذارنند. در این شب خوردن انواع خوراکی ها ، میوه ها (انار ، سیب، هندوانه) و آجیل شکستن تخمه ، شعرخوانیی و افسانه گویی ، گفتن متل و چیستان ، نقل شاهنامه ، حافظ خوانی ، تفال زدن به شعر حافظ و فال گیری مرسوم بوده است.