معرفی متنی کتاب

معرفی کتاب افسانه های مردم مازندران

کتاب افسناه های مردم مازندران اثر اسدالله عمادی به مناسبت گرامیداشت هفته مازندران توسط فهیمه خزایی مسئول کتابخانه به صورت متنی معرفی گردید.

در این مجموعه، تعدادی افسانه‌های مازندرانی فراهم آمده که عناوین برخی از آن‌ها بدین قرار است: آن که بد کند به خود کند، ابراهیم چوپان، اتک و متک، بچه خراسانی، بی‌گناه دانا، پیش‌گوی خوش‌شانس، حسن شکرکار، خرس و شهبانو، و درویش خوش‌شانس. نویسنده درباره‌ی موضوع و ساختار این افسانه‌ها می‌نویسد: "افسانه‌های مازندرانی رنگارنگ، شیرین و شنیدنی‌اند و موضوع آن‌ها بیش‌تر پندآمیز، شهسواری، عاشقانه قهرمانی و سحر و جادو است. قهرمان افسانه‌های مازندرانی بیش‌تر، انسان‌ها و افسانه‌های تمثیلی که از زبان حیوانات بیان می‌شوند در این گستره اندک‌اند. نبود این افسانه‌ها ریشه در این واقعیات دارد: نخست این که در مازندران، طبیعت و انسان آن‌چنان یگانه‌اند که نمی‌توان آن‌ها را از هم جدا کرد. پس حیوان نیز در کنار انسان و همراه با او در متن قصه حرکت می‌کند (پسر دانا و کره اسب زیبا). دوم این که این دسته از افسانه‌های تمثیلی بیش‌تر در ادبیات مکتوب و ادبیات فرادستان به زیست‌مندی خود ادامه داده، به افسانه‌های عامیانه کم‌تر راه پیدا کرده است. ضد قهرمان در افسانه‌های مازندرانی بیش‌تر دیوها هستند. دیوها قدرتی فراانسانی دارند، اما گاه مانند آدم‌ها عاشق می‌شوند (چهل پهلوان و چهل دیو) و با آدم‌ها ازدواج می‌کنند (شیرمحمد). قصه‌هایی با موضوع تاریخی کم‌تر در این منطقه دیده می‌شود و یکی دو قصه که دارای زمینه‌ی تاریخی است به دوران شاه‌عباس مربوط می‌شود. درون‌مایه‌ی افسانه‌های مازندرانی، ستایش نیکی و بخشندگی، نبرد خیر و شر و چیرگی نیروهای اهورایی بر نیروهای اهریمنی است، اما مطلق‌بینی که حاکم بر افسانه‌های ایرانی است در افسانه‌های این منطقه کم‌تر دیده می‌شود. زبان افسانه‌های مازندرانی، روایی است و بعضی از افسانه‌ها از شیوه‌ی روایت در روایت یا حادثه در حادثه بهره گرفته‌اند. (افسانه‌های چهل پهلوان و چهل دیو و سرگذشت سه برادر دانا).